از بلندای درختواره قرآنی

در شاخه اول ، قرآن بعنوان معجزه معرفی میشود ، کتابی که از ناحیه حق است و کسی نمیتواند مانند آنرا بیاورد و نجات انسان در تبعیت از آنست نه تبعیت از آنچه خودش بدلخواه خودش بافته است...معجزه ای ناسخ و بهتر از معجزات قبلی...در راستای

یکی از گناهان کبیره بر روی همین شاخه اول و در سوره النساء معرفی میشود و آن عدم رعایت رضایت اجتماعی در اقتصاد است :

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ﴿۲۹﴾ النساء

وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا ﴿۳۰﴾ النساء

إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا ﴿۳۱﴾ النساء

در شاخه دوم ، قرآن بعنوان آخرین و کامل ترین مرجع رفع اختلافات بین ابناء بشر معرفی میشود بشرط آنکه در خواندن آن راسخ بوده و کلیت آن و اتصال بین آیات هر سوره رعایت گردد...در راستای موضوع وجود دو دسته آیات "محکمات" و

"متشابهات" و امکان بروز اشتباه در برداشت از آیات "ماتشابه منه"- "مواضع امکان اشتباه" هنگام خواندن قرآن ، در سوره آل عمران...

حال اگر انسان مومن مرتکب اشتباه و فراموشی خدا و دستورات الهی شده و بر نفس خود زیان زد ، هنوز امکان توبه وجود دارد ، مهم اینستکه از گناهان کبیره مندرج در آن دوری شود...بهمین جهت می بینیم تنها دو آیه مشابه ذیل ، در سورتین شورا و

نجم که بر شاخه دوم قرار دارند ، واقع شده اند :

وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ ﴿۳۷﴾ شورا

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى ﴿۳۲﴾ نجم

البته قبلا در سوره زمر در شاخه اول ، شاخه باور به قرآن و قیامت ، بطور کلی دعوت به بازگشت و تبعیت از بهترین سخنان نازل شده (که بهترین سخنان شنیده شده نیز هست) ، اعلام میشود :

الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿۱۸﴾ زمر

اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿۲۳﴾ زمر

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۵۳﴾ زمر

وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ ﴿۵۴﴾ زمر

وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿۵۵﴾ زمر

آخرین سوره شاخه اول (لینک " طرح اولیه درختواره قرآنی ، القرآن کشجره ثابته ") سوره واقعه ، سوره 56، میباشد که بیانات مفصلی راجع به قیامت و گروههای انسانی است...مرجع و محل رسیدگی کامل به اعمال ...

در سوره الرحمن سوره 55 ، ماقبل آخرین سوره از شاخه اول با بیان از وجود میزان در خلق زمین و آسمان میفرماید :

وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ ﴿۷﴾ أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ ﴿۸﴾

این وجود میزان با دعوت بالقسط در سوره متقابل سوره الرحمن یعنی سوره ممتحنه درباره مومنین و دیگران تکمیل میشود :

لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ﴿۸﴾

إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۹﴾

با نگاهی کلی به درختواره قرآنی چینین تصور میشود کرد که شاخه اول مانند موجودی ملکوتی است با ترازویی در دست ، با کفه هایی به اشاره دو عدد 5 ، که در مقابل او کتاب قانون و میزان الهی و شمشیر قیام بالقسط ، شاخه دوم ، قرار گرفته است...از این پس این وظیفه خود انسانهای مومن است که در غیاب نیروهای غیبی و با تعاون و شورای یکدیگر قیام بالقسط و انفاق و مساوات نمایند و به مقابله با مرتجعین و مسرفین و مفسدین برخیزند...

حدید		57 *	مجادله	58	حدید	57		مجادله	58
واقعه	56		حشر	59	واقعه	56		حشر	59
رحمن	55		ممتحنه	60	رحمن	55		ممتحنه	60
قمر	54		صف	61	قمر	54		صف	61
نجم		53 *	جمعه	62	نجم	53		جمعه	62
طور	52		منافقون	63	طور	52		منافقون	63
ذاریات	51		تغابن	64	ذاریات	51		تغابن	64
ق	50		طلاق	65	ق	50		طلاق	65
حجرات	49		تحریم	66	حجرات	49		تحریم	66
فتح	48		ملک	67	فتح	48		ملک	67
محمد		47 *	قلم	68	محمد	47		قلم	68
حم احقاف	46		حاقه	69	حم احقاف	46		حاقه	69
حم جاثیه	45		معارج	70	حم جاثیه	45		معارج	70
حم دخان	44		نوح	71	حم دخان	44		نوح	71
حم زخرف	43		جن	72	حم زخرف	43		جن	72
حم عسق شورا		42 *	مزّمّل	73	حم عسق شورا	42		مزّمّل	73
حم فصلت	41		مدّثر	74	حم فصلت	41		مدّثر	74
حم غافر (مومن)	40		قیامه	75	حم غافر (مومن)	40		قیامه	75
زمر	39		دهر (انسان)	76	زمر	39		دهر (انسان)	76
ص		38 *	مرسلات	77	ص		38 *	مرسلات	77
صافات	37		نبأ	78	صافات		37	نبأ	78
یس		36 *	نازعات	79	یس		36	نازعات	79
فاطر	35		عبس	80	فاطر		35	عبس	80
سبأ	34		تکویر	81	سبأ		34	تکویر	81
احزاب		33 *	انفطار	82	احزاب		33 *	انفطار	82
الم سجده	32		مطففین	83	الم سجده	32		مطففین	83
الم لقمان		31 *	انشقاق	84	الم لقمان	31		انشقاق	84
الم روم	30		بروج	85	الم روم	30		بروج	85
الم عنکبوت		29 *	طارق	86	الم عنکبوت	29		طارق	86
طسم قصص	28		اعلی	87	طسم قصص	28		اعلی	87
طس نمل		27 *	غاشیه	88	طس نمل	27		غاشیه	88
طسم شعراء	26		فجر	89	طسم شعراء	26		فجر	89
فرقان	25		بلد	90	فرقان	25		بلد	90
نور	24		شمس	91	نور	24		شمس	91
مؤمنون		23 *	لیل	92	مؤمنون	23		لیل	92
حج	22		ضحی	93	حج	22		ضحی	93
انبیاء	21		انشراح	94	انبیاء	21		انشراح	94
طه	20		تین	95	طه	20	فنسی	تین	95
کهیعص مریم		19 *	علق	96	کهیعص مریم	19	نسیا	علق	96
کهف	18		قدر	97	کهف	18		قدر	97
اسرا		17 *	بیّنه	98	اسرا	17		بیّنه	98
نحل	16		زلزال	99	نحل	16		زلزال	99
الرحجر		15 *	عادیات	100	الرحجر		15 *	عادیات	100
الرابراهیم		14	قارعه	101	الرابراهیم		14	قارعه	101
المر رعد	13*		تکاثر	102	المر رعد		13	تکاثر	102
الر یوسف		12	عصر	103	الر یوسف		12	عصر	103
الر هود		11	همزه	104	الر هود		11	همزه	104
الر یونس		10 *	فیل	105	الر یونس		10 *	فیل	105
توبه	9		قریش	106	توبه	9		قریش	106
انفال	8		ماعون	107	انفال	8		ماعون	107
المص اعراف		7 *	کوثر	108	المص اعراف	7		کوثر	108
انعام	6		کافرون	109	انعام	6		کافرون	109
مائده		5 *	نصر	110	مائده	5		نصر	110
نساء	4		مسد	111	نساء	4		مسد	111
الم آل عمران		3 *	اخلاص	112	الم آل عمران	3		اخلاص	112
الم بقره	2		فلق	113	الم بقره	2		فلق	113
فاتحه		1	ناس	114	فاتحه	1		ناس	114

گویا عدد نوزده برای تقدیر است...همانطور که در سوره فصلت و متقابل آن سوره مدثر اشاره میشود...در سوره فصلت تقدیر اقوات از نظر الهی بیان میشود ولی در سوره مدثر تقدیر اقوات به توهم ثروتمندان :

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا و َقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ ﴿۱۰﴾ فصلت

وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ﴿۱۲﴾ وَبَنِينَ شُهُودًا ﴿۱۳﴾ وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿۱۴﴾ ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ ﴿۱۵﴾ كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿۱۶﴾

سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ﴿۱۷﴾ إِنَّهُ فَكَّرَ و َقَدَّرَ ﴿۱۸﴾ فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۱۹﴾ ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿۲۰﴾ مدثر

نقش عدد نوزده در سه دوره تقدیری دیدن درختواره قرآنی نیز بسیار زیبا و عجیب است...

در جدول جداسازی سور در لینک " ترتیب سور قرآن برای درختواره " ، سه دوره تقدیری بر روی درختواره قرآنی ، قابل تشخیص است و مجوزی برای اینکه علاوه بر عدد 19 ، دوعدد 38 = 2 * 19 و 57 = 3 * 19 را نیز

در زمره اعداد یا شماره های جدا ساز بیاوریم...

دوره تقدیری اول از سوره یک تا سوره 19 و دوره تقدیری دوم از سوره 20 تا سوره 38 و دوره تقدیری سوم از سوره 39 تا سوره 57 ....البته همراه با سور جفت یا متقابل آنها از انتهای قرآن...

بعبارت خلاصه و نسبت به دو مفهوم اصلی ، عملکرد در زمین و پاسخگویی در قیامت ، چنین است که :

در سور موجود در دوره تقدیری اول (اولین جفت نوزده تایی) بیان نابودی اقوام قبل که در زمین فساد میکردند و به قیامت اعتقاد نیافتند است ...تا اینکه آخرین دین با معجزه برتر جاوید آمده و مستقر شد ...پس از پیروزی و

استقرار یا رحلت آخرین رسول الهی چه رخ خواهد داد؟

سور دوره تقدیری دوم (دومین جفت نوزده تایی) هشدار به فراموشی تعلیمات آخرین دین و جذب دنیا شدن است و از آیات طبیعی و تفکر در آنها عبرت نگرفتن و به باور به قیامت نرسیدن و در اثر اعمال خود انسان تدارک زمینه

تبدیل به موجودات پست تر شدن در خلقت جدید.....

تکلیف انسانها بطور کلی و درغیاب پیامبران در سور دوره تقدیری سوم(سومین جفت نوزده تایی) بیان میشود...خلوص توجه به آیات الهی و مطالعه قرآن بعنوان بهترین سخنان تاکید میشود اما مفسدین و عالمان فاسد موجب دو

گروه شدن جامعه میگردند و اجازه رشد آزادانه به افراد جامعه نمیدهند .... کافرین و مکذبین قیامت و منحرفین از پیام الهی از یک طرف و مومنین (بطور کلی) با خوانش خلوصانه کتاب طبیعت و قرآن از طرف دیگر...باید

دانشمندان بی غرض و مومنین با توکل بر خدا با آنها مبارزه کنند والا فساد عالم گیر میشود و میزان موجود در زمین و آسمانها و قسط طبیعی در نهاد آنها و میان انسانها بهم میخورد...

دو سوره 13 و 37 (50=13+37) از شاخه اول درختواره با دو سوره جدا شده خودشان از شاخه دوم در موقعیت منحصر بفردی قرار دارند گویی نگاتیو (تصویر منفی) یکدیگر هستند...با افزودن یا کاستن عدد 24 (شماره سوره نور) شماره

این دو مجموعه سه تایی در دو گروه شش تایی از سور در جوار خود ، دو قطعه هشدار تشکیل میدهند :

قطعه شش تایی اول با نمایندگی سوره 13 ، هشدارهای نزدیک و فوری و بعد از استقرار و یافتن قدرت و ثروت مسلمین است...هشدار به انباشت ثروت و افراط در لذائذ دنیوی است...

قطعه شش تایی دوم با نمایندگی سوره 37 ، هشدارهای مدتی بسیار بعد از استقرار و یافتن قدرت و ثروت مسلمین است...هشدار به فراموش کردن یاد و ذکر خداوند و حیات اخروی و تبعیت از بزرگان و رهبران منحرف است ...

وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا ﴿۶۷﴾ رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا ﴿۶۸﴾ احزاب

برای نجات از این فاجعه باید به کتاب الهی رجوع مجدد و خالصانه داشت...سوره زمر ، این ندای مراجعه خالصانه به کتاب الهی است :

إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ ﴿۲﴾ أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ ﴿۳﴾ الزمر

هماهنگ با سه دوره تقدیری ، این درختواره 5 قطعه دارد (شامل دو قطعه شش تایی فوق) .... برای بستن درختواره و یک بعدی سازی آن در چند مرحله این 5 قطعه درعمل دیده میشوند ...

در جدول جداسازی سور در لینک " ترتیب سور قرآن برای درختواره " ، تک سور زرد به سمت مخالف حرکت داده میشوند تا با مجاورین خود متصل شوند و قطعات متصل تشکیل گردند...

1 - ابتدا سور زرد شده 3 و 5 و 7 را به سمت راست حرکت میدهیم تا قطعه اول 9 تایی تشکیل گردد...

2 - سوره زرد شده 13 را به سمت چپ حرکت میدهیم تا قطعه دوم 6 تایی تشکیل شود...

3 - از سوره 16 تا سوره 32 نیز سور زرد را به سمت راست حرکت میدهیم تا قطعه سوم 17 تایی تشکیل شود...

4 - از سوره 33 تا سوره 38 هم سوره 37 را به سمت چپ حرکت میدهیم تا قطعه 6 تایی دیگر شکل بگیرد...

5 - بلآخره با حرکت دادن 4 سوره به سمت راست قطعه پنجم با 19 سوره ظاهر میگردد...

در این مرحله از پنج قطعه ، دو قطعه دوم و چهارم سمت چپ قرار دارند و سه قطعه سمت راست ، یعنی سمت سوره بقره....

گویی این سه قطعه ، زمینه و مقدرات اصلی هستند و دو قطعه دیگر هشدار دهنده میباشند...توجه به عواقب واکنش به سه قطعه اصلی...

از ریشه که آغاز کنیم ، قطعه اول شامل 9 سوره ابتدایی است ، تولد و استقرار دین آخرین است...در پایان سوره 9 یعنی سوره توبه مسجد الحرام از آن مومنین گشته و دین متولد و بر تمام ادیان ظاهر گردیده است...

قطعه دوم ، شامل 6 سوره ، قطعه هشدار است برای اینکه وصل رعایت گردد و حرکت اجتماعی ایجاد شده به انحراف نرود...مبادا جدا سازی و قطع انجام شود ...جدا دیدن قیامت با این جهان و رویگردانی از باور به آن ، اولین

قطع است (سوره یونس) ... سوره یوسف هشدار به جاذبه های شهوت است ....یا مثلا مومنین از هم جدا شوند و به دنبال انباشت ثروت بروند و یا قرآن قطعه قطعه منظور شود (سوره حجر)، سوره رعد هشدار دهنده اصلی است....

قطعه سوم ، شامل 17 سوره ، اشاره به وحی و بینه است تا فراموش نگردد...با سوره 16 که یک دید کلی میدهد آغاز شده است...گویی یادآوری نزول وحی ، راهنمای عمل ، از جانب خدای خالق آسمانها و زمین

میباشد...همانکه رزق و روزی ما را نیز مقدر کرده است... خداوند ناظر بر اعمال ماست ، ملائکه ، حافظ نفوس ما بعنوان کارنامه اعمال ما هستند...و چیزی فراموش نمی گردد یا نادیده گرفته نمیشود مانند میزان کم فروشی

قطعه چهارم شامل 6 سوره ، نیز هشدار است ، هشدار به اینکه در اثر اعمال ناصحیح در این جهان و ناسپاسی وجود این جهانی خود ، روح و جسم ناقص در قیامت داشته باشیم....از هشدارهای سوره احزاب شروع میگردد...با

اعلام ریز ریز شدن و خلقت جدید ، خلقت ملائکه و جسم ناقص در قیامت .... سوره صافات هشدار دهنده اصلی است....

قطعه پنجم شامل 19 سوره ، گویای پس از پیامبر و علم آموزی انسان در کنار قرآن و آغاز بازنگری به آنچه در تقدیر انسان است... تقدیر در رزق و روزی نهفته در دل طبیعت و اختلاف استعدادات و آزادی انتخاب راه ....توبه و

از نو شروع کردن خود انسان است... از شنیدن افکار مختلف و انتخاب بهترین حدیث که قرآن باشد شروع میشود (سوره زمر و سوره غافر) و به قیام بالقسط توسط خود مردم ختم میگردد(سوره حدید)...خود مردم با شور و

مشورت باید وظایف خود را انجام دهند و امداد با نیروی غیبی در کار نخواهد بود بلکه با تصمیم و شورای خود انسانهاست و کمک خداوند نهفته در این تصمیمات و در این شوراها...سوره فصلت و متقابل آن سوره مدثر (سوره

دو قطعه هشدار ، همچون دونیمه سال ، نیمه ای برای رشد گیاهان و نیمه دیگر برای خشک شدن آنهاست....

در یک شبیه سازی ، همانطور که گیاهان از قسمت های فوقانی خود نور را جذب میکنند و به سوی خورشید کشیده میشوند و رشد میکنند ، با تعجب میبینیم در قطعه پنجم یعنی قطعه فوقانی درختواره نیز سخن از نور است...

سوره ذاریات اشاره به رشد گیاهان در اثر نور خورشید و سوره تغابن اشاره به رشد قلبی و فکری انسانها بر اثر نور قرآن است...

چه در عالم فیزیک و خلقت زمین و آسمان و چه در عالم ذهن و خواندن ، باید مراقب آنچه که در تاریکی ها قرار میگیرند باشیم و از آنها غافل نگردیم....با رعایت ارتباط بین کلیه مشهودات و نادیده شده ها و یا آنچه خوانده شده

و نشده است ، نورعلم حاصل میگردد....بعبارت دیگر ظلمات و نور در نتیجه قطع و وصل نمودن است و این ایده برای عصر ما بدیهی است...قرآن نوری است که زوایای نهفته را نیز آشکار میسازد...

اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۲۵۷﴾ بقره

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمْ بُرْهَانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُبِينًا ﴿۱۷۴﴾ النساء

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ ﴿۱﴾ انعام

أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۲۲﴾ الزمر

وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا ﴿۱۶﴾ نوح

کسانیکه به عالم غیب ایمان نمی آورند و فقط به عالم مادی نظر دارند تاریکی و روشنایی عالم مادی ، آنها را به علم جامع و نوری که با آن همه امور را درک کنند نمیرساند....فقط به کسب قدرت مادی از عالم می اندیشند و

خواسته یا نا خواسته در خدمت طاغوت قرار میگیرند...کسانیکه شرح صدر دارند و تسلیم هستند مجهز به نور میشوند...در ادامه تلاش های خود ، کتاب الهی را امدادی برای خویش می یابند.... نوری دارای بیان و از جنس کلام ....

فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۸﴾ تغابن

پس از امر به ایمان به الله و رسولش ، ایمان به النور خواسته میشود... مورد مشابه بصورت "نورالذی انزل معه" آمده است...در قطعه پنجم و بازنگری و مطالعات آزادانه انسانها در کنار قرآن ، اشاره به همراه پیامبر بودن

نمی شود ، گویی بیشتر تمرکز بر بعد از پیامبر و حرکت انتخابی و کلی در اعصار و نسل های بعدی انسانهاست...

در اوایل سوره ذاریات به چهار مرحله کلی در زمینه تکثیر، "پراکندن" و "حامل شدن" و "جاری شدن" و "تقسیم شدن" اشاره دارد...در اواخر سوره ذاریات به اینکه خداوند رزاق و صاحب قوه متین است ، اشاره میشود...

اینکه گفته شود "ذو القوه متین" با اینکه بفرماید "ان الله لقوی عزیز" فرق دارد....در "ذو القوه المتین" به نیرویی که مالک آن خداست اشاره میگردد...نیرویی که در تناسب با آیات ابتدایی سوره ذاریات میتواند به عاملی

بزرگ در تولید و تکثیر مواد خوراکی مورد نیاز انسان در زمین باشد...آیا نور خورشید عامل بزرگی است در تکثیر گیاهان یا خیر ؟

همانطور که خورشید ، نور در عالم فیزیک برای تکثیر و تولید رزق و روزی موجودات است ، نور الهی نیز در ایمان و هدایت انسانها اثر دارد...

این موضوع نور الهی و ایمان انسانها در سوره تغابن است....در سوره الذاریات تولید و تکثیر کلی است و از عالم طبیعت میگوید ، اما سوره تغابن در نور الهی و متذکر شدن انسانها و پدیدارشدن کافر و مومن :

يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱﴾ تغابن

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كَافِرٌ وَمِنْكُمْ مُؤْمِنٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۲﴾ تغابن

در بلندای درختواره قرآنی و در پنجمین قطعه ، با آغاز از سوره زمر تا سوره حدید و متقابلین آنها، سوره ذاریات اشاره به نور خورشید طبیعت برای تکثیر و تولید رزق و روزی طبیعی و جسمانی دارد و در سوره متقابل و

برگواره آن سوره تغابن ، اشاره به خورشید نور الهی در هدایت انسانها و تغذیه روحی و روانی آنها و ثبت و ضبط اعمال آنها (بر نفوس) برای قیامت.....

حائل شدن خداوند بین آدمی و قلبش در آیات ذیل از سوره انفال نیز گویای این خورشید الهی و همگانی است و همه در معرض آن قرار میگیرند و سپس آنکه مستعد است حیات می یابد و قلب تسلیم ، پیامهای الهی را فهمیده و به

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۲۲﴾ وَلَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْرًا لَأَسْمَعَهُمْ وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ ﴿۲۳﴾انفال

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۲۴﴾ انفال

وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۲۵﴾ انفال

آیه پایانی اخیر از سوره ای بنیانی (از اولین قطعه درختواره) نیز هشداری برای آینده است ، هشدار به اینکه در جوامع رقابتی تا حد تنازع بقای فرعونی و وجود ظالم و مظلوم ، این بهره مندی از خورشید الهی برای همه مقدور

نشده و موجب عذاب اجتماعی خواهد گشت... امروزه نظامی در جامعه بانی خیر و نیکی است که اولویت را بر رضایت اجتماعی میداند ، فرصت و امکان میدهد تا همه در معرض باور به پیام های الهی قرار گیرند...نه آنکه آنها

را گرفتار رقابت ها و سختی ها و فشارهای نفس گیر اقتصادی و اجتماعی و فساد نماید و آنها را در معرض عدم باور به عالم غیب قرار دهد...

بنابراین در عصر ما که عصر پیوندهای اجتماعی است و تداوم آن بر اساس ایمان و آزادی انتخاب مقدور میباشد ، به لسان امروز ، نظام سوسیال دموکراسی طرحی است حداقلی برای آماده سازی افراد جامعه برای درک و قبول

و اطاعت از پیامهای الهی...در کنار دیگر احزاب جامعه گرا ، حزب مومنین پیروان پیام الهی (در جهت جبران برداشت های انحرافی مسلمین از قرآن و عقبگرد در عمل طی قرون متمادی)

در یک روال انتخابی آزادانه و تدریجی و نه تحمیلی ، با آداب و رسوم خود و رساندن پیام های الهی (با رعایت هماره اتصال قول الهی) به این سمت و سوی رضایت اجتماعی عمق و تعالی و دوام میبخشد....

این چنین است صف آرایی مومنین در مقابل دشمنان ، اعم از کافرین و مشرکین ، چه از اهل کتاب باشند چه اینکه تمام کتب را کافرند (سوره صف متقابل است با سوره قمر در قطعه پنجم):

يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ ﴿۸﴾ صف

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ ﴿۹﴾ صف

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۱۰﴾ صف

تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۱﴾ صف

اما در مقابل کسانی که دشمنی در دین ندارند (سوره ممتحنه متقابل است با سوره الرحمن در قطعه پنجم) :

در سوره طور ، کتاب مسطور به چه "نوشته" یا کتابی یا چه چیزی اشاره دارد؟

وَالطُّورِ ﴿۱﴾ وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ ﴿۲﴾ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ ﴿۳﴾ وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ ﴿۴﴾ وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ ﴿۵﴾ وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ﴿۶﴾

در سوره قبلی بر روی شاخه اول درختواره یعنی سوره ذاریات و قطعه پنجم پس از یک بعدی سازی ، پس از اشاره به تکثیر گیاهان و موجودات ، بیان میشود که مومنین کسانی هستند که در اموال آنها حقی است برای نیازمندان

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿۱۹﴾ ذاریات

این حق است تعارف یا صدقه سری دادن نیست...همانطور که سخن گفتن ما حق است و در دل خلقت...

و این توضیح آیات سوره فصلت بر روی همین شاخه است :

قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ ﴿۶﴾ فصلت

الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ ﴿۷﴾ فصلت

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ ﴿۱۰﴾ فصلت

و فهم و تاکید علمی آن نیز در سوره معارج – متقابل با سوره جاثیه – بر روی همین شاخه اول ، بیان میگردد:

وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ ﴿۲۴﴾ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿۲۵﴾ معارج

بعبارت دیگر برادری مومنین و کسانیکه تسلیم حق هستند و زکات میدهند و استکبار ندارند ، در دل طبیعت ثبت است ...

اشاره زیبا در خود سوره الطور به اینکه پس از الحاق فرزندان مومن آنها که از ایشان تبعیت کردند ، به مومنین در بهشت ، بر نعمات می افزاییم :

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ ﴿۲۱﴾ طور

وَأَمْدَدْنَاهُمْ بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ ﴿۲۲﴾ طور

اشاره به همین اندازه نعمات به اندازه نیاز افراد خانواده این جهانی است...تفاوت در محدودیت مادی ناگزیر حیات دنیاست...نیاز این جهانی محدود و مشروط به رضایت اجتماعی و دستور الهی است اما در بهشت به هر مومنی به هر اندازه که بخواهد نعمات داده میشود...

بنابراین سوره طور و متقابل آن سوره منافقون اشاره به همین برادری و اولوالارحام بودن مومنین میکنند نه آنکه همچون منافقون با حربه سوگندهای دروغ و شک و تردید در امر قیامت و مفتون دنیا بودن وعدم انفاق در صدد پراکندن پیروان پیامبر باشند...

این "نوشته" شده و مانند کوه استوار و آشکار است :

هُمُ الَّذِينَ يَقُولُونَ لَا تُنْفِقُوا عَلَى مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ حَتَّى يَنْفَضُّوا وَلِلَّهِ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَفْقَهُونَ ﴿۷﴾ منافقون

النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا ﴿۶﴾ احزاب

گویی مومنین (انسانها بطور اعم) اهل یک خانه هستند ... بیت معمور ... خانه ای به فراخی زمین خدا با سقف بلند آسمانی و دریای آکنده....وَجَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفًا مَحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ آيَاتِهَا مُعْرِضُونَ ﴿۳۲﴾ انبیاء...این شبیه سازی با

طواف مومنین گرد خانه خدا مدام یادآوری میشود...

چرا سوره توبه بعد از سوره انفال بسم الله ندارد ، شاید به این خاطر است که سوره انفال با بیان برادری مومنین ختم میشود و جداگانه نیستند :

وَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا مَعَكُمْ فَأُولَئِكَ مِنْكُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۷۵﴾انفال

هیچ سوره دیگری با بیان اولوا الارحام بودن مومنین یا مشابه آن ختم نمیشود....البته نظیر این اشاره در بیانات میانی بعضی سور وجود دارد مانند آیات ذیل از سور توبه ، حجرات و ممتحنه بر روی همین شاخه اول ....

اشْتَرَوْا بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۹﴾ توبه

لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ ﴿۱۰﴾ توبه

فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿۱۱﴾ توبه

وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ﴿۹﴾ حجرات

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۱۰﴾ حجرات

سوره نحل بر شاخه اول اشاره به رفتار هر عضو جامعه دارد که منطبق با زمان و مکان و استعداد اوست همانند عمل هر عضو از جامعه زنبور عسل...در مورد جامعه انسانی هم میتواند شبیه به آن باشد با این تفاوت که افراد

انسانی به هدف اجتماعی نیز آگاه هستند و با داشتن آزادی عمل ، میتوانند در روند اجتماعی کارها اخلال ایجاد کنند و یا آنرا استحکام بخشند...

بجهت داشتن این آزادی انتخاب بوده است که میفرماید :

وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۹۳﴾ نحل

در سوره مریم که در شاخه دوم ، شاخه تنش های اجتماعی است ، حضرت ابراهیم از روند اجتماعی شرک آلود حاکم دوری گزید....

وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَأَدْعُو رَبِّي عَسَى أَلَّا أَكُونَ بِدُعَاءِ رَبِّي شَقِيًّا ﴿۴۸﴾ مریم

فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَكُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا ﴿۴۹﴾ مریم

ابراهیم یک جامعه یک نفره هدایت شده گردید ...گویی تاکید بر تنهایی اوست در مقابله با جامعه ...نعمات الهی بر او نازل شد...

...در روش خود استوار بود و شک و تردید نداشت و مشرک نبود...یعنی به اراده و انتخاب فردی باز میگردیم و به شاخه اول از درختواره و سوره نحل :

إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۰﴾ نحل

از ملت ابراهیم تبعیت کن .... نمی فرماید وارد امت ابراهیم شو....

ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱۲۳﴾ نحل

کافی است اتصال آیات سوره و کلیت (درختواره) قرآن را رعایت کنیم تا آشفتگی بین کلمات بسادگی از بین برود...

در کلمات امت و ملت قبلا جهت منظور میشود اما در کلمه ناس ، هنگام خطاب ، جهت هنوز انتخاب نشده بلکه در شرف وقوع است یا ارائه جهت میشود...

گویا امه ، در عبارت "بَعْدَ أُمَّةٍ" در سوره یوسف ، به فاصله طولانی یا جماعتی زیاد از واحد های زمان در آینده اطلاق میشود و نبایستی باعث آشفتگی گردد...شاید بمعنای گذشت زمان در حد ظهور نسل بعدی هم باشد...

دوسوره بر شاخه اول (شاخه بلند) و سوره انتهایی از شاخه دوم (شاخه کوتاه) مانند نقطه تعادل اقتصادی هستند برای درختواره قرآنی:

سوره نحل سوره شانزدهم و سوره فصلت سوره چهل و یکم از شاخه اول و سوره حدید سوره پنجاه و هفتم از شاخه دوم...

مطالب مندرج در این سه سوره نیز تاییدی بر این ارتباط جامع و معرفی کامل و در عین حال خلاصه از کل قرآن در زمینه اقتصادی هستند...

جالب اینکه جفت سوره های دیگری نیز بر روی شاخه اول هستند که جمع شماره های آنها 57 میشود اما هر دو سوره درباره اقتصاد و تجارت نیستند...اما بعنوان نمونه دیگر سوره حجرات 49 با سوره انفال سوره 8 بیشتر

درباره اخوت بین مومنین مشترک هستند که اشاراتی به آن در سوره حدید نیز وجود دارد و نقطه تعادلی دیگری تشکیل میدهند...

بطور نمونه از نظر اقتصادی و رزق و روزی اشاره سوره نحل به اینکه متمکنین و مالکین ثروت ، نباید این اموال عطا شده از جانب خدا را ملک طلق خود بدانند و مانند برده هایی که مالک آنها هستند به هر نحو که بخواهند از

آنها استفاده کنند ، بلکه آن اموال (برخلاف مالکیت بردگان که تقدیر الهی نیست و حاصل عملکرد خود آنها میباشد) امانت الهی داده شده به دست آنهاست و باید طبق دستور الهی از آن بهره برداری کنند و علاوه بر رفع نیاز خود

این اشاره سوره نحل با اشارات به تقدیر الهی اقوات در سوره فصلت و قیام بالقسط در سوره حدید توضیح بیشتری می یابد...

البته مالکیت بردگان از دوران قبل از ظهور قرآن وجود داشته و برای بعد از قرآن به انتفاء موضوع و با تصور وضعیت آشنایی که از قبل بوده است بحث میشود ، یعنی اگر برده داشته باشند و هنوز به هرعلتی آزاد نشده اند و الا

سوره نحل اشاره به عبرت افراد از کتاب طبیعت و سوره فصلت اشاره به کتاب شریعت و هدایت الهی در همان مسیر طبیعت دارد و در انتهای این اعتقادات ، قیام اجتماعی خود مردم برای اقامه قسط در غیاب پیامبران است...یک

امروزه امثال نظریات سوسیال دموکراسی و نظریه تعادل نش (جان نش ریاضی و اقتصاد دان) ...و اشاره سوره النساء به رضایت اجتماعی (و نه فقط رضایت دو طرف بلکه طبق قانون اجتماعی) در تجارت نمونه ای از هماهنگی

اولیه کتاب طبیعت و کتاب شریعت است ... و از باور به غیب (غیب درون انسان و توصیه به اخلاق و نیکوکاری و انصاف ... وغیب خلقت و قیامت و جزای اعمال) سرچشمه گرفته میشود...

برای کسانیکه بدون غرض به طبیعت و علم نظر دارند...اگر عمری باقی باشد و پیام الهی را شنیده باشند هدایت مضاعف الهی در پی خواهد آمد....و نظریات طبیعی - انسانی را گسترش و عمق و جاذبه خواهد داد...

سوره ق سوره شاخص برای شاخه اول درختواره قرآنی است ، شاخه ایمان فردی به قیامت و حفظ پیوند در میان مومنین...رعایت پیوند بین آیات طبیعت و جستجوی نظریات کلی...

سوره ص سوره شاخص برای شاخه دوم درختواره قرآنی است ، شاخه تلاش اجتماعی برای وصل بین آنچه که قطع شده یا پیوند دادن انسانها بر مبنای پیام الهی چه در زمان خود پیامبران چه پس از پیامبران و با تلاش و توان و

قدرت تمام مومنین...از مومنین به کتاب طبیعت تا مومنینی که (در پی ایمان اجمالی یا تخصصی متواضعانه به کتاب طبیعت شامل انسان) به کتاب شریعت نیز اعتقاد دارند و در انجام وظیفه و رسالت خود پایدارند...

بَلْ عَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا شَيْءٌ عَجِيبٌ ﴿۲﴾ أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا ذَلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ ﴿۳﴾

قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَعِنْدَنَا كِتَابٌ حَفِيظٌ ﴿۴﴾ ق

وَعَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ ﴿۴﴾ أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ ﴿۵﴾

وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ ﴿۶﴾ ص

سوره فصلت سوره 41 با سوره مومنون سوره 23 از جهات بسیاری کلی نگر و متقابل هستند....از دوشاخه درختواره...

سوره فصلت در واقع تفصیل موجز قرآن است و سوره مومنون نیز توصیف کلیه مومنین تاریخ با اشاره به مراتب مختلف ایمان...

سوره فصلت با سوره متقابل خود یعنی سوره مدثر و سوره مومنون با سوره متقابل خود یعنی سوره لیل وضوح بیشتر می یابند...

سوره فصلت بر روی شاخه اول اشاره به تقدیر الهی اقوات (مواد مورد نیاز حیات مادی بشر بر روی زمین) دارد ولی سوره مدثر اشاره به تقدیر خود پنداشته متمولین از اقوات است...

سوره مومنون بر روی شاخه دوم توصیف کلی مومنین و سوره لیل اشاره به دو مرحله در ایمان میکند با اشارات "اعطی و اتقی" و "اتقی" ، پرهیزکاری و پرهیزکارتر بودن...

سوره فصلت سوره 41 (4+1=5) و سوره مومنون سوره 23 (2+3=5) اشاره به میزان و تعادل اقتصادی نهفته در زمین دارند...سوره فصلت اشاره به قانون طبیعی و الهی و سوره مومنون اشاره به اجرا و مجریان رشید و رشیدتر قانون

در هر دو سوره اشاره به توجه یا عدم توجه انسانها به آنچه در کتاب طبیعت رخ میدهد ، داده میشود ... از تواضع به کتاب طبیعت شروع میگردد و به تواضع مومنانه به کتاب شریعت میرسد...

ضرورت مساوات طلبی در رفع نیاز طبیعی را هر نگاه با انصاف به طبیعت ، زمین و آسمانها از جمله فیزیک جسمانی خود انسانها ، درک میکند...نیازهای طبیعی مشابه و نزدیک بهم داریم اما استعدادهای مختلف داده شده ایم و انبار توشه

سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۵۳﴾ فصلت

پس افراد مدبر و باهوش و توانمندان ، از مومنون ، مسئول رفع نیاز طبیعی و نه اسراف توسط انسانها هستند و باید مازاد بر نیازها را امانت نسل ها و نیازمندان بدانند و با مدیریت خود از هدر رفت و فساد جلوگیری کنند چه به فرمان طبیعت

باشند چه به فرمان الهی ... و قیامت پاسخ ایشان است ... تلاش و قیام امروز آن مومنون توشه خلقت جدید برای خود آنهاست...

اما عده ای دیگر میخواهند در این دستورات الهی "لغو" بیاندازند و مردم را از کتاب الهی دور و درک آنرا مشکل سازند...

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ ﴿۲۶﴾ فصلت

پس از سوره فصلت در شاخه اول ، سوره شورا سوره 42 در شاخه دوم قرار میگیرد یعنی سمت سوره حدید و سوره مومنون ..

فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ ﴿۴۵﴾ يَوْمَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ ﴿۴۶﴾ طور

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۴۷﴾ طور

در سوره طور آیه فوق عذاب "دون" اشاره به چه عذابی است؟ برخی آنرا به عذاب قبر تفسیر کرده اند...اتصال آیات ، ما را به کلمه "باعیننا" رهنمون میشود که در بعضی سور نیز آمده است :

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ ﴿۴۸﴾ طور س 52

در چهار مورد کلمه "باعیننا" دیده میشود ، این مورد سوره طور ، که درباره قوم آخرین پیامبر است و سه مورد آن درباره قوم نوح:

تَجْرِي بِأَعْيُنِنَا جَزَاءً لِمَنْ كَانَ كُفِرَ ﴿۱۴﴾ قمر س 54

فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ ﴿۲۷﴾ مومنون س 23

وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ ﴿۳۷﴾ هود س 11

دو سوره هود و مومنون با فاصله ولی هر دو بر شاخه دوم قرار دارند ، سوره طور و قمر در کنار هم بر شاخه اول ....

در سوره طور قبلا فرموده کافرین را رها کن ، مکر آنها (برای جلوگیری از ظهور دین) بی اثر خواهد بود...اما در ادامه :

فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ ﴿۴۵﴾ طور

از صاعقه (آتش حاصل از صاعقه) خواهند مرد و ظالمین با عذابی "دون" آن عذاب...طبیعی است که آن عذاب (نزدیک و کمتر) "غرق" یا "دفن" شدن (حاصل از رانش یا لرزش زمین) باشد...سرزمین هایی با آتش سوزی و سیل و رانش زمین...

گویا همانطور که قوم نوح ، اولین قوم ، به امر الهی با طوفان و آتش فشان های دریایی و بارش شدید غرق و نابود شدند ، قوم آخرین هم با طریقی مشابه همان روش نابود خواهند شد این بار در اثر اعمال خود...

در مشابهت ، قدرت و ثروتمندان از قوم نوح نیز از کافرین و پسر نوح از ظالمین نامبرده میشود...

اندرزها و نصایح حضرت نوح در مدت طولانی حاصلی نداشته بجز ایمان عده اندکی از قومش ، برای قرآن و آیاتش نیز حاصلی نخواهد بود بجز تسلیم و ایمان عده ای قلیل البته در سطح جهانی و با مقیاس جمعیت امروزی...

نوح نبی با بیانات خود (کلی و جزئی در حد آن عصر) قوم خویش را انذار میکرد...نبود درس عبرت و سرنوشت قومی تنبیه شده قبل از آنها و وجود پتانسیل طبیعی و زمینه های بکر بسیار برای توسعه در کمیت و کیفیت لذائذ دنیوی ، موجب نشنیدن کلام آن پیامبر بود ...

در عصر بعد از قرآن نیز ، فراموش کردن و باور نکردن سرنوشت اقوام پیشین وغرور علمی و تسخیر زمین و آسمان در شدت بیشتر از آن زمان... و با عملکردهای "مقدس مآبانه و منافقانه" و در لفافه تعلق فهم انحصاری قرآن به افراد مقدس و خاص ، فرصت رواج و امکان برداشت کلی و صحیح از قرآن داده نمیشود...

بی جهت نیست سوره طور ، با بیان آشکار بودن بسیاری از حقایق در کتاب طبیعت ، با عملکرد و فهم منافقانه در سوره منافقون از کتاب شریعت ، متقابل شده است...

این همه ، بیان یاس و نا امیدی نیست...چرا که امکان تشکیل اتحاد و قدرت برای مستضعفین نیز وجود دارد...کافی است همانند اتحاد بین خود و قبل از آن ، اتحاد و پیوند بین آیات کتاب خدا را نصب العین خویش قرار دهند ...نتایج حاصل از این نحو مطالعه کتاب الهی خود پناهگاهی برای دوری از شک و تردید در چیدمان فعلی و القائات شیطانی و حصول قوت و قدرت و اعتماد بنفس است...

بر روی شاخه اول درختواره قرآنی در سوره 24 سوره نور میفرماید :

لَا تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاءِ بَعْضِكُمْ بَعْضًا قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنْكُمْ لِوَاذًا فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۶۳﴾ نور

بر روی شاخه اول درختواره قرآنی در سوره 25 سوره فرقان چنین مبفرماید :

وَقَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ لَوْلَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا ﴿۷﴾ فرقان

این مفاهیم در سوره 49 (49=24+25) ، سوره حجرات بر روی شاخه اول درختواره قرآنی ، بهم پیوند میخورند :

إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۳﴾ حجرات

إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۴﴾ حجرات

بدین ترتیب قرار گرفتن سوره فرقان با سوره نور در کنار هم و بر روی شاخه اول درختواره قرآنی تایید میگردد .... قرابت سوره فرقان با سوره نور بسیار گویاست...

أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قَدْ يَعْلَمُ مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ وَيَوْمَ يُرْجَعُونَ إِلَيْهِ فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۶۴﴾ نور

تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا ﴿۱﴾

الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا ﴿۲﴾

دو سوره 17 و 53 (53+17=70) یعنی سور اسراء و سوره نجم و دو سوره 23 و 47 (23+47 = 70) یعنی سوره مومنون و سوره محمد علاوه بر مفاهیم مشابه بین خود ، در سوره 37 یعنی سوره صافات با هم جمع و ادغام میشوند...این پنج سوره با شماره هایی که اعداد اول هستند ، در مرحله سوم تشکیل درختواره ظاهر میگردند...

از نکات جالب اینکه در دو سوره اسراء و نجم اشاره به سعی و تلاش برای دنیا و آخرت و نیز اشاره به عروج آسمانی پیامبر است...اما در دو سوره مومنون و محمد اشاره به سعی و تلاش در کسب رفاه مادی و خوردن هر چه بیشتر در حیات دنیوی است...

در سوره صافات به هر دو زمینه اشاره میشود...هم زمینی و هم آسمانی...

دو سوره متقابل احقاف و الحاقه ، بر روی شاخه اول ، به شدت کفر انسانهای لجوج در طول تاریخ و مدت حیات خودشان اشاره دارند...شدت تکذیب قرآن و قیامت در حالی است که گستردگی حضور حق و عوامل الهی در جهان آشکار است و معرفی میشوند...در سوره حاقه میفرماید :

إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ ﴿۳۳﴾ وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳۴﴾ الحاقه

به خدایی که گستردگی حضور آن به همه جا میرسد ، ایمان نمی آورند و از حتی تشویق به رسیدگی به مسکینان نیز دریغ میکنند...فقط دو مورد "یحض" در قرآن آمده است :

وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳﴾ ماعون

وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳۴﴾ الحاقه

روابط عددی جالب اینکه سوره ماعون سوره 107 و متقابل با سوره انفال سوره هشتم است...بعد از سوره احقاف تا انتهای شاخه اول یعنی سوره واقعه هشت سوره است...هشت ملک حامل عرش خدا در قیامت هستند :

وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ ﴿۱۷﴾ الحاقه

...و دیگر اینکه سوره واقعه و الحاقه ، بر روی شاخه اول ، شبیه هم ختم میشوند :

إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ ﴿۹۵﴾ فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿۹۶﴾ واقعه

وَإِنَّهُ لَحَقُّ الْيَقِينِ ﴿۵۱﴾ فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿۵۲﴾ الحاقه

در سوره اعراف میفرماید : قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ ﴿۲۹﴾ اعراف

بنظر میرسد عبارت "امر ربی بالقسط" توضیح همان "سواء للسائلین" در سوره فصلت است...اینکه اقوات زمین چنان تقدیر شده است که فرقی بین سوال کنندگان (نیازمندان) نیست ، یعنی خداوند امر به قسط بین نیازمندان یعنی انسانها نموده

مهم میزان و نحوه مصرف و انباشت است...دارندگان ثروت و مال بیشتر نباید بیشتر از نیاز طبیعی خود مصرف کنند چرا که مابقی امانت الهی در دستان خود آنهاست در جهت رفع نیاز دیگران ، این رفع نیاز با تجارت مورد رضایت اجتماعی و

بدیهی است که عاملین اخذ زکات و مسئولین حکومتی (شورایی انتخابی) برای اموال عمومی و انفال ، خود نیز مشمول این حدود مصرف میباشند...

در ادامه آیه 29 سوره اعراف اشاره به مسرفین در تایید همین برداشت است...دوری از فحشا و اسراف نکردن با توجه به قیامت و توجه به دستور الهی و ترس از قیامت وسرپیچی ، چنانکه در مسجد حضور داریم ، سازگاری دارد...

روابط عددی را توجه کنیم...آیه "امر ربی بالقسط" ، آیه 29 سوره اعراف ، سوره 7 ، میباشد یعنی یک واحد بعلاوه 4*7 ، اشاره به عدد 41 ، سوره فصلت....در سوره فصلت نیز ارتباط آیات 7 و 10 تعیین کننده و مبنای بحث هستند...

اینهمه با مفهوم "امر" به قسط در آیات ذیل از شاخه دوم نیز سازگار هستند :

إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۲۱﴾ آل عمران

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۱۸﴾ آل عمران

لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ ﴿۲۵﴾ حدید

البته برابر بودن در مقابل قانون الهی نیز قسط میباشد... یکسان بودن نیازمندان ، چه مشرکین و کافرین و چه مومنین ، هنگام تقدیر اقوات در زمین نیز قسط الهی است...

عدالت چیدمان (قانون) بین گروههای مختلف است ، قسط یکسان بودن اعضای هر گروه در برابر قانون آن گروه...

سه مورد کلمه "سائلین" در کل قرآن بکار رفته است :

لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا

عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ﴿۱۷۷﴾ بقره

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ ﴿۱۰﴾ فصلت

لَقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِلسَّائِلِينَ ﴿۷﴾ یوسف

دو مورد اول سوال اقتصادی هستند...سوال از مردم و سوال از خداوند...در جواب ، مردم تفاوت قائل میشوند اما خداوند بدون تفاوت و تبعیض رزق و روزی برای رفع نیاز طبیعی همه تقدیر نموده است... بر روی شاخه اول درختواره

قرآنی...هماهنگ با خصیصه کلی این شاخه ، دیدن یا ندیدن آیات و معجزات و تبعیت از خداوند و حفظ پیوندها و اتصال یا تبعیت از شریکان و همانندهایی که برای خدا گرفته میشوند و خروج و خود خواهی... مانند قبل از خروج انسان از بهشت

اولیه...شاخه دیدن آیات ، باور و تبعیت از خداوند و وسوسه نشدن...جلوگیری از قدرت گرفتن منافقین و کافرین ...شاخه شنیدن و دیدن و نشان دادن آیات و معجزات و پیوندها و اتصال ، فراموشی یا تبعیت از فرامین خداوند بعنوان برترین

مورد سوم سوال علمی اطلاعاتی است...بر روی شاخه دوم از درختواره قرآنی...هماهنگ با خصیصه کلی این شاخه ، چالش با یکدیگر(مومنین با غیر مومنین) ، تلاش برای درک طبیعت و فهم بالاتر از آن و مبارزه علمی و نظامی کافرین با

مومنین...مانند تلاش برای توبه بعد از عصیان آدم...شاخه پرسیدن و دعوت کردن و رسیدن و رساندن به باور به خداوند و وحدت و اتصال با تبعیت از فرامین او و حکم قرار دادن آنها...

هم تقدیر بمساوات ارزاق و اقوات برای نیاز انسانها در زمین ، قسط است و هم همگانی بودن فرامین الهی برای انسانها... در خلقت و رفع نیاز مادی و هدایت و رفع نیاز راهنمایی شدن ، انسانها برای خداوند یکی هستند...خداوند قائم بالقسط

(در میان انسانها) است...مومنین هم باید قائم بالقسط باشند...

بر شاخه اول قسط مادی و معجزه هدایت ، قرآن ، نشان داده و معرفی میشوند (بقره و فصلت و...) ...قسط معنوی و دستور رجوع همگانی به کتاب و هدایت در شاخه دوم (آل عمران و حدید و...)...

در لینک (" طرح اولیه درختواره قرآنی ، القرآن کشجره ثابته ") به سور بر روی هر شاخه و روند اتصال بیانات آنها و روند برگشت و خلاصه شدن سور برگواره نظیر آنها بسمت ریشه پرداخته میشود ، در این لینک به تمامیت درختواره و مناظری که

از دور ، از کلیت درختواره و روابط بین سور بر روی هر دو شاخه میبینیم ... یا حداقل میخواهیم از این زمان به بعد چنین دسته بندیهایی در این لینک ها داشته باشیم...

در ابتدای سوره انبیاء ، شاخه اول ، نزدیکی وقوع قیامت و غفلت و رویگردانی انسانها ، هر وقت که جدیدا هشدار به قیامت داده میشود ، ذکر میگردد...تقریبا شبیه به اوایل سوره قمر سوره 54 بر روی همین شاخه اول – این مقدار از مشابهت را در

اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ ﴿۱﴾ مَا يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ يَلْعَبُونَ ﴿۲﴾ انبیاء سوره 21

اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ ﴿۱﴾ وَإِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ ﴿۲﴾ قمر سوره 54

و همینطور در سوره انبیاء ، اشاره به پیچیده شدن طومار گونه آسمان (و زمین) در قیامت ذکر میشود...

يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ ﴿۱۰۴﴾ انبیاء

نکته لطیف اینستکه اگر بعد از سوره انبیاء به سوره حج ، سوره 22 ، نرویم و بجای آن 22 سوره بر روی همین شاخه اول ، شاخه اصلی و مادر ، جلوتر برویم ، با سوره قمر ، سوره 54 ، مواجه میشویم گویی طومار درختواره هم پیچیده میشود و

(تقریبا) به انتهای آن رسیده ایم!!...شاخه اول 35 جفت سوره و شاخه دوم 22 جفت سوره دارد...