درباره اتصال آیات سوره یونس سوره 10
بعضی از تفاسیر عذاب مورد اشاره در آیه 54 سوره یونس (واقع بر شاخه دوم درختواره قرآنی) را عذاب دنیوی میدانند ، در حالیکه اتصال آیات سوره یونس چنین برداشتی را تایید نمیکند و با هماهنگی سور بر روی شاخه دوم سازگار نمیشود...بلکه عذاب آخرت است...و هماهنگی بیشتری بین آیات این سوره و سور دیگر بر روی درختواره قرآنی رخ مینماید...(لینک " طرح اولیه درختواره قرآنی ، القرآن کشجره ثابته ")
این چند آیه در کنار هم ، از سوره یونس :
وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَفَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَلَوْ كَانُوا لَا يُبْصِرُونَ ﴿۴۳﴾ یونس
إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿۴۴﴾ یونس
وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَنْ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ ﴿۴۵﴾ یونس
وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ ﴿۴۶﴾ یونس
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿۴۷﴾ یونس
با این دسته آیات در کنار هم ، مقایسه گردد :
ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِمَا كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ ﴿۵۲﴾ یونس
وَيَسْتَنْبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ ﴿۵۳﴾ یونس
وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿۵۴﴾ یونس
أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَلَا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۵۵﴾ یونس
اما در مورد دسته آیات اول در هر امتی رسول آنها بر مبنای آنچه از خدا بهمراه داشته بین مردم آن امت شروع به هدایت و سپس قضاوت کرده و بین فقیر وغنی آنها در مقابل حکم الهی فرقی قائل نشده است....
در دسته آیات دوم نیز ، یعنی ای گناهکاران (ثروتمندان) اگر (بفرض) ، تمام ما فی الارض را هم (همراه) داشتید امروز از شما قبول نمیشود...امروز هم بین شما به قسط حکم میگردد (همانطور که پیامبرانتان عمل کردند ، فرقی بین فقیر و غنی نگذاشتند) ...خداوند در قیامت نیز همانطور قضاوت میکند...
هر دوی این الگوها ، الگوی رفتار پیامبران در بین امت خودشان و مانند الگوهای سوره آل عمران (ابتدای شاخه دوم) و سوره حدید (انتهای شاخه دوم) است ...از خاستگاه و بر مبنای کتاب اقدام به قسط میشود:
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ ﴿۹۱﴾ آل عمران
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۲۱﴾ آل عمران
شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۱۸﴾ آل عمران
این روند رشد با قوامین بالقسط بودن پیروان آخرین پیامبر در شاخه اول و در سوره نساء در مراتب رشد و استقامت فرق دارد:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَى أَنْ تَعْدِلُوا وَإِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا ﴿۱۳۵﴾ النساء
در سوره النساء به مومنین پیرو آخرین پیامبر خطاب شده است ، پیامبری که غیراز قرآن معجزه ای ندارد و پس از ایشان نیز پیامبری نخواهد آمد...لذا اقدام بر مبنای قسط ، برای آنها لازم است...هر چقدر از اوامر الهی میدانند همان را باید بصورت قسط اجرا کنند تا دیگران ایمان بیاورند...
یعنی علمی که بر مبنای کتاب طبیعت نیز حاصل میشود ، در صورتی که اقدام بدان در عمل ، در جهت قسط بین مردم باشد نیز رو به هدایت دارد...و استعداد آنرا دارد که به هدایت الهی منتهی بشود...در کتاب طبیعت (با روش رعایت اتصال بین پدیده ها و آیات) نیز میتوان تقدیرات الهی را در اقتصاد و رزق و روزی انسانها مشاهده کرد...
سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿۵۳﴾ أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ ﴿۵۴﴾ فصلت
سوره فصلت در امتداد سوره النساء و بر شاخه اول قرار دارد...