درباره 6 سوره با الم
شش سوره با آیه اول الم وجود دارد.مرور این سور این برداشت را تقویت میکند که "الکتاب" در آیه دوم سوره بقره کتاب طبیعت است کتاب آشکاری که در وجود آن شکی نیست.کتاب طبیعت کتاب شهادت است و قرآن کتاب غیب است در مورد عوامل و رموز غیبی است.چیز هایی که ما برای زندگی سعادتمدانه در دنیا به آنها نیاز داریم.هدایت هایی که از کتاب طبیعت نمی توانیم آنها را بفهمیم یا فهم آنها توسط خود انسانها مدت زمان زیادی طول خواهد کشید.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ابتدا یک خلاصه
سوره قصص با تاکید بر اتصال قول یک نقطه عطف است.سوره قبل از آن یعنی سوره النمل رژه بهم پیوسته مورچگان را به یاد می آورد! چهار سوره بعد از آن (عنکبوت - روم - لقمان - سجده) هم همگی با الم شروع میشوند.پی در پی بودن مفهومی این 4 سوره از موضوعات مطرح شده در آنها و از مفاهیم اول و آخر آنها هویداست.
دو سوره بزرگ اول قرآن نیز با الم شروع میشوند و در پی یکدیگر و تکمیل کننده یکدیگرند مفاهیم بقیه سور از آن دو مشتق میشوند و یا در ذیل مفاهیم آن دو قرار دارند. دو سوره بزرگ اولیه با رمز الم به ریشه درخت عظیم قرآن متصل هستند.
در یک خلاصه سازی فشرده سوره بقره جستجو و جمع آوری اطلاعات جزئی و بهم ربط دادن و ائتلاف بین آنها و رسیدن به نتایج است.این ائتلاف با هدایت کتاب الهی برای قلوب پاک میسر است.سوره آل عمران صبر و پایداری بر ایمان و حفظ آن نتایج با حفظ ارتباطات و با امر بمعروف و نهی از منکر است.
شگفت آور این است که در سوره بقره از "امر بمعروف و نهی از منکر" بیانی نیست.گویی سوره بقره سوره خود سازی است اطمینان یافتن قلوب است با نشان دادن معجزات طبیعی و وحیانی.تربیت افراد محسن است.سوره آل عمران سوره اجتماع سازی است.ارتباط قلوب مطمئن برای امر به معروف و نهی از منکر.شبیه روال حرکت انقلابی جوامع: اول پیدا کردن راه و فلسفه انقلاب و اطمینان قلبی به راهی که انتخاب شده است و سپس تشکیل صفوف مستحکم برای مبارزه.
شگفتی دیگر این است که در سوره الروم نیز از "امر بمعروف و نهی از منکر" بیانی نیست.اشاره به پیروزی رومیان در چند سال بعد و خوشحالی مومنین.بیان نصرت (پیدا و پنهان)الهی و آیات و معجزات طبیعی و وحیانی برای اطمینان قلبی مومنین است.
عبارت "بالعروه الوثقی" منحصرا در دو سوره بقره و لقمان وجود دارد.
در سوره لقمان لقمان حکیم به فرزندش توصیه میکند به امر بمعروف و نهی از منکر.حرکت فرزندان و نسل جدید مومنین با قلوب مطمئن.امر به معروف و نهی از منکر از دوران جوانی فرزندان مومنین به آنها شجاعت دفاع از احکام الهی را میدهد...
از طرف دیگر کلمات مشتق از "محسن" در سور بقره و آل عمران و لقمان و عنکبوت وجود دارد ولی در سوره الروم کلمه "محسن" و یا مشتقات آن وجود ندارد.محسنین افراد با اطمینان قلبی هستند که آماده فداکاری اجتماعی شده اند(البته با درجات متفاوت).
با کنار هم قرار دادن این اطلاعات بنظر میرسد "العروه الوثقی" هم وسیله ایست برای اینکه فرد مسلمان به بیراهه نیافتد و هم برای افراد اجتماع در کنار هم نیز میتواند وسیله ای برای جلوگیری از انحراف باشد.با رجوع به سورتین بقره و لقمان منظور از "العروه الوثقی" در هر سوره دقیق تر معلوم میشود...
باید شبیه سازی ذیل اصلاح شود:
بنابراین گویا 4 سوره نامبرده هم در یک اندازه کوچکتر به ریشه متصل هستند و چون یک ساقه ضعیف تر از ساقه اصلی رو به بالا رفته و در موقعیتی به دور دو ساقه عظیم میپیچند.
با حفظ ترتیب سور شبیه سازی و تعبیر دقیق این است که بگوییم در مرحله ای از رشد ساقه اصلی (سوره بقره) 4 سوره نامبرده در پی هم و در یک چرخش و حلقه اطراف دو ساقه اصلی گردش دارند. این پیچش از سوره عنکبوت (شبکه سازی) آغاز میشود...از ساقه اصلی بقره خازج میشوند و در پی هم یک حلقه کمر بندی تشکیل میدهند...در لینک طرح اولیه درختواره قرآنی می بینیم پس از این چهار سوره در انتهای این حلقه بر روی شاخه سوره بقره با سوره احزاب روبرو میشویم...آیات انتهایی سوره قصص را با آیات اوائل سوره احزاب مقایسه کنید....
این چهار سوره حرکت در ابعاد جهانی و تلاش برای یافتن حقیقت و سپس تبلیغ آن در سطح جهانی است.
دو سوره عنکبوت و الروم مشابه سوره بقره بیشتر از دستورات و وقایع قبل از ممات پیامبر و قبل از اتمام کتاب میپردازند.یا به احکام و وظایف مشابه در این مقطع از امم قبلی است.دو سوره لقمان و سجده همچون سوره آل عمران به وظایف مومنین بعد از ممات پیامبر و پس از ارسال کتاب و تقابل امم است.
دو سوره عنکبوت و الروم مشابه سوره بقره از رشد و مقاومت فردی و رسیدن به ایمان فردی حکایت دارند و بدنبال آنها دو سوره لقمان و سجده همچون سوره آل عمران به ایمان به کتاب و ارتباط آیات و امر بمعروف و نهی از منکر و مقاوت اجتماعی می پردازند....
مفاهیم این 4 سوره خلاصه ای از مفاهیم سور قبلی را در خود دارند.البته بعضی مفاهیم آیات سوره عنکبوت و سوره الروم در آیات سوره بقره می گنجند و بعضی دیگر در سور بعدی و نه بالعکس.همین رابطه در مورد مفاهیم آیات سوره لقمان و سوره سجده با آیات سوره آل عمران و سور بعد از آن وجود دارد.
همانطور که سوره نحل یک جمع بندی و تحلیل خلاصه از سور نازل شده قبل از خود و کلیت قرآن است این 4 سوره نیز خلاصه و جمع بندی کننده سور قبل از خودشان و کلیت قرآن هستند. سوره نحل بتنهایی مثل شاخه ای افقی به دور آنچه قبلا نازل شده پیچید و جمع بندی کرد ولی این 4 سوره با اتصال به ریشه و رشد عمودی برای بار دوم در موقعیت مناسب به دور درختواره پیچیده و خلاصه و جمع بندی میکنند.
سور رفته رفته به سمت خلاصه شدن و به شکل شاخه های فرعی و میوه درخت شدن میروند.
مشابه رفتاری که مسلمین هم میباید میداشتند. با وصیت خود و خویشان و نسل بعدی به صبر و حق و مقابله در سطح کشورها جلوی متفرق شدن و تضعیف انسانهای مومن را میگرفتند و به مساوات باقی میماندند و برای خود و دیگران شاهدی بر الله و قائم بالقسط میشدند به نیروی ایمان واعجاز قرآن. علیرغم داشتن تفاوت های استعدادی به مساوات در مصرف (مصرف در حد نیاز طبیعی تقریبا مشابه) رضایت میدادند و مانع فقیرشدن انسانها میشدند و به ثمرات و برکات فکری و معیشتی میرسیدند.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
شاخصه های کلی از این سور را در نظر میگیریم.
سوره بقره ضمن دعوت به جستجو و مطالعه آیات زمینی با بیانات کلی و دعوت به کل نگری همراه است. میخواهد انسان با رعایت تقوی از مطالعه کتاب طبیعت به ایمان به غیب برسد و به ایمان به کتب پیامبران و... محاجه ابراهیم با کافرین و درخواست خود ابراهیم برای نشان دادن اینکه چطور موجودات بعد از مرگ زنده میشوند نشان از مطالعه دقیق یا موثر طبیعت و سپس ایمان به خدا و قیامت است.همان روند جمع آوری اطلاعات جزئی و ائتلاف بخشیدن به آنها با کتاب الهی.(سوره الاسراء)
روند کلی خلقت و تاریخچه اقوام انسانی موثر در جریان هدایت را معرفی میکند. مطالعه تاریخ تحولات اقوام خود قسمتی از مطالعه طبیعت است. از اختلاف در آیاتی که به آنها عرضه میشوند دست بردارند. به وحدت در آیات برسند.از احکام و وظایف اجتماعی که وظیفه هر فرد نیز هست به کلی ترین وجه بیاناتی دارد که بعضا در سور بعدی با جزئیات بیشتری بیان میشوند (وصیت قتال و روزه ...). گویی این سوره ساقه اصلی درختواره طبیه قرآنی است.نام سوره بقره خود گویای بینش کلی و ایمان بر اساس فهم و نظاره هوشمندانه طبیعت است.گاو موجودی شاخص در حیات زمینی و طبیعی است.
-----------------------------------
سوره آل عمران میخواهد مومنین به ایمان خود به کتاب الهی که نظاره هوشمندانه آنها به طبیعت را انسجام و کلیت بخشید (سوره بقره) پایدار بمانند صبر و استقامت داشته باشند.امر به معروف و نهی از منکر نمایند.ارتباطات را رعایت کنند از جمله ارتباط آیات کتاب الهی.
پیروان کتب قبلی را به ایمان به آن دعوت میکند و از آنها میخواهد دست از اعتقادات اشتباه و اختلافات خود بردارند و به آخرین رسالت الهی ایمان بیاورند. بشارت به مومنین در امدادهای غیبی و هشدار به سهل انگاری در روابط با غیر مومنین وجود دارد.پنهان نکردن حق بیان شده در کتاب با وجود دانستن آن نهی شده است.در یک عبارت خلاصه و نهایی ضمن صبر و استقامت بین خود یا بین تمام آیات ارتباط برقرار کنند.
از تاریخ مومنین سابق و لاحق مطالبی دارد.دعوت به مطالعه طبیعت قبل از ایمان به غیب در آن نیست. دعوت در سوره قبلی بوده است.فقط یک مورد دستور سیر در زمین برای فهمیدن عاقبت کسانی که حق را تکذیب کردند بعنوان یک هشدار و برای اعتماد بنفس مومنین در آن وجود دارد:
هَاذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَ هُدًى وَ مَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ(138) آل عمران
وَ لَا تَهِنُواْ وَ لَا تحَْزَنُواْ وَ أَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ(139) آل عمران
در این سوره یا افراد انسانی از طبیعت برداشت لازمه را داشته اند و میگویند ربنا ما خلقت هذا باطلا و ایمان آورده اند و یا به کفر و فساد در طبیعت رسیده اند.نام سوره آل عمران نیز خود گویای ظاهر شدن افراد مومن است.افرادی که نتایج لازمه را از نظاره هوشمندانه طبیعت گرفته اند.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
اولین سوره فرعی بعدی که آیه اول آن الم است سوره عنکبوت میباشد.انسانها بطور عموم و مومنین بطور خصوص در این سوره به تلاش و مجاهده برای ایمان به عالم غیب از مسیر مطالعه طبیعت و سیر در آن دعوت میشوند. انسانها به صدق و ایمان خود آزموده خواهند شد.تا حدی مشابه مفاهیم سوره بقره در آنست.مشاهده طبیعت و اعجاز خلقت آن زمینه ایمان به خداوند است.علاوه بر آن معجزات پیامبران دیگر جایی برای شک و تردید باقی نمی گذارند مگر برای آنهایی که پاکی کافی در دل و جان خود باقی نگذاشته باشند. در سوره عنکبوت آیات ذیل :
وَ مَا كُنتَ تَتْلُواْ مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَ لَا تخَُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لاَّرْتَابَ الْمُبْطِلُونَ(48)
بَلْ هُوَ ءَايَاتُ بَيِّنَاتٌ فىِ صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ وَ مَا يجَْحَدُ بَِايَاتِنَا إِلَّا الظَّلِمُونَ(49)
وَ قَالُواْ لَوْ لَا أُنزِلَ عَلَيْهِ ءَايَاتٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الاَْيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَ إِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ(50)
أَ وَ لَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ يُتْلىَ عَلَيْهِمْ إِنَّ فىِ ذَالِكَ لَرَحْمَةً وَ ذِكْرَى لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ(51)
متناظر با آیات ناسخ و منسوخ در سوره بقره به معجزه الهی آخرین یعنی قرآن اشاره میشود.
-----------------------------------
اعلام وقوع جنگ روم در این سوره در درجه اول اعلام حمایت های پنهانی از مومنین و محسنین است.امید داشتن به نتایج صبر و استقامت.
مفهوم مهاجرت در اواخر سوره عنکبوت نیز با آیه :
يَاعِبَادِىَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِنَّ أَرْضىِ وَاسِعَةٌ فَإِيَّاىَ فَاعْبُدُونِ(56)
و در پایان سوره با آیه :
وَ الَّذِينَ جَاهَدُواْ فِينَا لَنهَْدِيَنهَُّمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ(69)
و آغاز سوره بعدی با نام بردن از کشوری دیگر :
غُلِبَتِ الرُّومُ(2)
فىِ أَدْنىَ الْأَرْضِ وَ هُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ(3)
اشاره میشود.
مهاجرت در جهت کسب علم و آگاهی و حفظ ایمان و تن ندادن به ظلم و جور در موطن اصلی.
-----------------------------------
سومین سوره فرعی بعدی که آیه اول آن الم است سوره لقمان میباشد.حرکت و تلاش برای فهم کتاب طبیعت نتیجه داده و به کتاب الهی رسیده است.انتهای سوره عنکبوت با اشاره به محسنین پایان یافت و سوره لقمان با اشاره به محسنین شروع میشود.حرکت محسنین نتیجه داده است.
این جستجوی عقل و خرد و صعود تکمیلی آن در وجود یک انسان الگو (نمونه ای از محسنین) در سوره لقمان بیان میشود و به عنوان وصیت به نسل بعدی منتقل میگردد.
سفارش به امر بمعروف ونهی از منکر و صبر طی نسل ها برای پایدار نگه داشتن و تداوم ایمان و احسان است برای تداوم داشتن روحیه جستجو و دوری از تکبر. اموری که برای درک پیام های الهی لازم هستند.صبری در تلاش برای فهمیدن اطلاعات جزیی اولیه و رسیدن به ائتلاف بین آنها و صبری برای باقی ماندن و پایداری بر این نتایج.
اندرزهای حکیمانه همیشگی و همه جایی لقمان حکیم تربیت نسل تلاش کننده و آگاه را می آموزد. اینکه لقمان حکیم خود از سرزمین عربستان نیست هماهنگی مفهوم مهاجرت و نتیجه آنست با در پی سوره الروم آمدن سوره لقمان.
-----------------------------------
چهارمین سوره فرعی بعدی که آیه اول آن الم است سوره سجده است. مشابهت آیه ذیل از سوره آل عمران
الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَمًا وَ قُعُودًا وَ عَلىَ جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ فىِ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَاذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ(191) آل عمران
با آیتین ذیل از سوره سجده
إِنَّمَا يُؤْمِنُ بَِايَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بهَِا خَرُّواْ سُجَّدًا وَ سَبَّحُواْ بحَِمْدِ رَبِّهِمْ وَ هُمْ لَا يَسْتَكْبرُِونَ (15)
تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (16) السجده
نظیر ندارد. فهمیدن ارتباط آیات زمینی به عالم غیب رخ داده است.باید برآن صبر کرد.همانطور که در مورد منتخبین فرموده است:
وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآياتِنا يُوقِنُونَ (24) السجده
مثل کلمه "ائمه" در ابتدای سوره القصص در این جا نیز نگاه جمعی به کلمه "ائمه" شده است.یعنی جوامع خوبی که امام شدند بر بقیه.از آنها پیشی گرفتند و جلو زدند در تقوا بر اثر صبر و پایداریشان.دلیلش هم آیه بعدی است که میفرماید:
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يخَْتَلِفُونَ(25) السجده
نمایش و تایید ارتباطات. ارتباط مومنین با هم. تایید شدن ارتباط آیات عالم شهادت با عالم غیب. ارتباط جسم و روح و ارتباط اعمال این جهانی با آنچه در آخرت رخ خواهد داد. نتیجه مرتبط دیدن آیات به سجده افتادن و عدم استکبار است.اشارات به آیات طبیعی در این سوره همچون سوره آل عمران برای پایدار نگه داشتن ایمانی است که قبلا حاصل شده است.پایداری ایمان مومنین و دعوت مکرر غیرمومنین به ایمان.
از یک طرف در این سوره میفرماید:
إِنَّمَا يُؤْمِنُ بَِايَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بهَِا خَرُّواْ سُجَّدًا وَ سَبَّحُواْ بحَِمْدِ رَبِّهِمْ وَ هُمْ لَا يَسْتَكْبرُِونَ (15) السجده
از طرف دیگر میفرماید:
وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بَِايَاتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَا إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ مُنتَقِمُونَ(22) السجده
این یعنی پایداری بر ذکر برای مومنین لازم است.مشابه این مفهوم در عبارت "يُدَبِّرُ الْأَمْرَ" برای پیگیری و نظارت الهی در اجرای اوامر خداوند وجود دارد.امر الهی در لایه های مختلف هفت آسمان جریان دارد و بوسیله ملائکه و روح مرتبط اجرا میشود:
يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلىَ الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فىِ يَوْمٍ كاَنَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ(5) السجده
(گزارش نتایج در مدت 1000 سال از آسمان اول بسوی او برمیگردد.)(عروج ملائکه و روح مربوط از معارج هنگام برچیده شدن زمین و آسمانها
يَوْمَ نَطْوِى السَّمَاءَ كَطَىِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِيدُهُ ...الانبیاء 104
بسوی خداوند بمدت 50000 سال ماست- سوره معارج)(49=7*7 هزار سال در لایه های هفت گانه هفت آسمان میگذرد) (در غیر ایام پایانی و وقوع قیامت هر دسته ملائک در طبقه و معراج خود مستقر هستند و به فرمان رسیده عمل میکنند)(مقدار زمان طی مسافت با معیار شب و روز ما با سرعت سیر رسولان الهی اشتباه نشود)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
دو سوره بقره و عنکبوت در کلمه "البیوت" مشترکند.فقط در سه آیه کلمه "البیوت" در قرآن آمده است:
يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَواقيتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَجِّ وَ لَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِها وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقى وَ أْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوابِها وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (189) البقره
وَ اللاَّتي يَأْتينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّى يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبيلاً (15) النساء
مَثَلُ الَّذينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِياءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ (41) عنکبوت
بترتیب سستی "البیوت" هستند.افرادی که اموال دیگران را میخورند در حقیقت به خانه های آنها وارد میشوند از پشت خانه ها. این خانه ها برای آنها امن نیست روزی صاحبان آنها قیام میکنند.
--------------------------
دو سوره بقره و الروم درکلمات "وجه الله" مشترکند. کلمات "وجه الله" درجای دیگری درقرآن نیامده اند:
وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَليمٌ (115) البقره
لَيْسَ عَلَيْكَ هُداهُمْ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَهْدي مَنْ يَشاءُ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ وَ ما تُنْفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ (272) البقره
يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقاتِ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثيمٍ (276) البقره
فَآتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ ذلِكَ خَيْرٌ لِلَّذينَ يُريدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (38) الروم
وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا في أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُريدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ (39) الروم
در هر دو سوره در اطراف این کلمات تحریم ربا اعلام شده است و مومنین را از آن بر حذر میدارند.تحریم ربا در هر کجای عالم برقرار است.رو به سوی الله داشتن و تسلیم بودن نیز در هر جایی از عالم لازم است.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
یک تشبیه به درخت
سوره بقره ستون اصلی است دومین سوره سوره آل عمران از کنار آن خارج شده گویی یک حرف "لا"ی بزرگ شکل گرفته است... از بنیان بر سوره الحمد متکی هستند.پس از رشد بیشتر و بروز شاخ و برگ یک نوارگونه به دور آنها بر محوریت سوره بقره 2 بسته شده است.این نوارگونه طبیعی همان سوره النحل 16 است...شاید نوارگونه دومی هم باشد که همان سوره سجده 32 است.نوارگونه طبیعی دوم برای استوار ماندن درختواره...آنها نوارگونه هایی برای اتصال و تبیین آیات قرآن هستند...شاید سوره النساء 4 و سوره انفال 8 ابزار و شاخه هایی برای متصل نگه داشتن مومنین هستند...
آخرین مضرب 2 که در سور قرآن میتوان یافت چیست؟ سوره تغابن 64 ! کلی تر از آن نمی شود. اگر این وحدت بخشی را نفهمیم و به نوری که نازل شده است ایمان نیاوریم زیان ما حتمی است:
فََامِنُواْ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِى أَنزَلْنَا وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ(8) التغابن
با چه آیه ای پایان می یابد؟!
عَلِمُ الْغَيْبِ وَ الشهََّادَةِ الْعَزِيزُ الحَْكِيمُ(18) التغابن
------------------------------------------------------
خلاصه ای دیگر
تلاش و جستجو در کتاب طبیعت و ایمان به غیب ---------< امداد و نصر الهی با بیان آیات و معجزات وحیانی و نیروهای طبیعی ---------<
صبر و تلاش فردی و اجتماعی و نسلی در حفظ ایمان ---------< امداد الهی با اعطای ایمان قلبی بیشتر برای مومنین محسنین پایدار
سوره عنکبوت ---------< سوره الروم ---------< سوره لقمان ---------< سوره سجده
خداوند مترصد اعمال ماست.هر عمل و حرکت و تلاش مثبت و صبر و استقامت ما با یاری و پاداش او امداد میشود.