احتمال عذاب قبر و نقش های دو گانه در سوره طور

در ترجمه تفسیر المیزان ذیل آیه 47 از سوره طور میخوانیم:

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۴۷﴾ الطور

"........ بعيد نيست كه مراد از" عذاب غير از آن عذاب"، عذاب قبر باشد و جمله" وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ" اشعارى دارد به اينكه در بين كفار و مكذبين كسانى بوده‏اند كه به حقانيت دعوت اسلام و به اينكه ستمكاران عذاب دارند، آگاه بودند، و ليكن در عين آگاهى، بر كفر و تكذيب خود اصرار مى‏ورزيدند، اين بود نظر ما در باره عذاب ديگر.بعضى «4» هم گفته‏اند: مراد از آن عذاب روز بدر است، و ليكن ذيل آيه كه مى‏فرمايد:بيشترشان نمى‏دانند آن طور كه بايد با اين تفسير سازگار نيست، (براى اينكه از كفار هيچ كس نمى‏دانست جنگ بدرى پيش مى‏آيد و فلانى و فلانى كشته مى‏شوند)........"

بسادگی رفع این مشکل و اشتباه سترون (وجود عذاب قبر) با رعایت اتصال آیات دو سوره الذاریات س 51 و الطور سوره 52 و در کنار هم دیدن آنها (بر روی شاخه اول از درختواره قرآنی) قابل انجام و مشاهده است...

در سوره قبل یعنی سوره الذاریات خلاصه ای از سرنوشت اقوام گذشته بیان میشود و نشان میدهد مخالفین پیامبران در آن اقوام فاسد و منحرف شده در همین دنیا هلاک میشوند....علاوه بر اینکه سزای اعمال آنها در قیامت نیز بر سر جای خود برقرار است....مرگ و نابودی در این دنیا یک امر است و یافتن حیات مجدد بر اساس نفس شکل گرفته در پایان زندگی دنیایی یک چیز دیگر...

پس از بیان قصص اقوام پیشین در دو آیه پایانی سوره الذاریات میخوانیم:

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ ﴿۵۹﴾ فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿۶۰﴾ الذاریات

بنابراین مفسدین و مخالفین از قوم آخرین پیامبر نیز نابود خواهند شد... آنها نیز چون پیامبری محمد مصطفی را منکر هستند و به آن علم ندارند و خلقت را بدون حساب و کتاب میدانند به نابودی خود نیز علم ندارند....(عده کمی که قصص امم قبلی را شنیده یا خوانده اند میدانند که مخالفین پیامبران بزرگ نابود میشوند):

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۴۷﴾ الطور

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ ﴿۴۸﴾ الطور

وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ ﴿۴۹﴾ الطور

بنابراین دوگانه اصلی مرگ با عذاب در این جهان و عذاب اخروی در آن جهان است....هر دو نتیجه اعمال خود انسانهاست....در مقابل این دوگانه منفی دو گانه مثبت وجود دارد...رعایت دستورات الهی در این جهان ما را از حزن و اندوه میرهاند و در آخرت بهشت نعمات و قرب الهی مهیاست...

تنها در بهشت و حیات اخروی است که میتوانیم هر قدر بخواهیم بخوریم....در این جهان در اموال توانمندان سهم ضعیفان پراکنده شده است (ریشه کلمه الذاریات) بنابراین توانمندان امانتدارالهی هستند و نمی توانند هر قدر دلشان خواست مصرف کنند (چرا که نتیجه آن فساد بر روی زمین است):

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿۱۹﴾ وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ ﴿۲۰﴾ وَفِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿۲۱﴾ الذاریات

--------------------------------------

کلمه "طور" در آیه اول سوره طه به مطلق کوه اشاره میکند....اگر طور مخصوص بود با کلماتی مانند سینین یا سینا آورده میشد....اشاره میکند به کوه مطلق و طبیعت ....ابتدا طبیعت بعنوان محیط و کتاب آموزش و سپس محیطی برای زندگی انسان :

وَالطُّورِ ﴿۱﴾ وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ ﴿۲﴾ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ ﴿۳﴾

وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ ﴿۴﴾ وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ ﴿۵﴾ وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ﴿۶﴾

در ادامه سوره نیز این نقش های دوگانه مثال آورده میشوند:

هَذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنْتُمْ بِهَا تُكَذِّبُونَ ﴿۱۴﴾ أَفَسِحْرٌ هَذَا أَمْ أَنْتُمْ لَا تُبْصِرُونَ ﴿۱۵﴾

این همان آتشی است که آنرا تکذیب میکردید.....آیا این آتش سحر و جادو است یا اینکه شما نمی بینید؟ برای آتش دو نقش بیان میکند سحر و جادو بودن یا واقعی بودن....

آیا میگویند این قرآن گفته های خودش است یا آنرا درک نکرده و به آن ایمان نمی آورند؟ اگر راست  میگویند گفته هایی شبیه به آن بیاورند....

أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَلْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿۳۳﴾ الطور

فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِثْلِهِ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ ﴿۳۴﴾ الطور

أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ ﴿۳۵﴾ الطور

أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَلْ لَا يُوقِنُونَ ﴿۳۶﴾ الطور

أَمْ عِنْدَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ ﴿۳۷﴾ الطور

.....

برگ یا جوانه کوچک رسته از این سوره طور سوره 52 بر روی درختواره قرآنی سوره منافقون سوره 63 است...منافقینی که سمبل دو چهره داشتن هستند....در ظاهر ایمان دارند در باطن دشمن دین و مومنین اند....

---------------

شواهد و قرائن برای توضیح چنین هستند:

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ ﴿۱۴﴾ عنکبوت

قوم نوح ظالمون بودند یا کافرون ؟

إِنَّكَ إِنْ تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا ﴿۲۷﴾ نوح

رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا ﴿۲۸﴾ نوح

قوم نوح منافق نبودند...که در ظاهر مومن ولی در باطن کافر باشند.....کفر بعد از ایمان....ظالمینی بودند که کارشان به کفر کشیده بود....

منافقین در عذاب قیامت در ردیف کافرین هستند: ......  إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا ﴿۱۴۰﴾ النساء

... در سوره الذاریات ظالمین و کافرین (بهمین ترتیب) ظاهر میشوند ولی در سوره الطور کافرون و ظالمین (بهمین ترتیب) ....

أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ ﴿۴۲﴾ الطور                  

بنابراین دو سوره الذاریات و الطور با اشارات پایانی خود ارتباط بین دو سوره را نشان داده و توضیحی برای فهم خود دو سوره نیز هستند....

---------------

بنابراتصال آیات سوره الذاریات در آیه ذیل از آن سوره :

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ ﴿۵۹﴾ الذاریات

" فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ" اشاره به عجله نداشتن برای قیامت است نه برای " ذَنُوبًا "....ظالمین باید ابتدا در همین دنیا منتظر عواقب اعمال خود باشند و نصیب خود را از اعمال خود را ببینند....بدانند که بر اعمالشان عواقبی در همین دنیا مترتب است....اما ظالمین گوش شنوا ندارند و برای اعمال خود محدودیت نمی شناسند....اقوام گذشته در اثر ظلم خود به وضعیتی رسیدند که باید نابود میشدند....

ظالمین ابتدا باید مراقب اعمال این جهانی خود و نتایج آنها در همین دنیا باشند...اسراف و بنده سازی ضعیفان منجر به وضیعیتی در جامعه خواهد شد که حتما باید مسببین آنها نابود شوند (مانند امم قبلی) تا فساد ادامه نیابد....عذاب اخروی نگرانی جداگانه دارد و عجله برای آن نشود...

فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿۶۰﴾ الذاریات

چنین است که "لَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ" معنی و مفهوم می یابد:

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۴۷﴾ الطور

اکثرا از عواقب اعمال خود در همین دنیا نگران نیستند و کارهای اشتباه خود را توجیه میکنند....مانند کسانیکه به فقرا و ضعفا رسیدگی نمی کنند و یا در مسائل جنسی مسیرهای انحرافی را زشت نمی دانند....مانند اقوام قبل....اقوام قبلی بوسیله نیروهای پاکسازی کننده الهی نابود گشتند ولی بعد از آخرین پیامبر خود مومنین باید از رشد علف های هرز اجتماعی و جهان پیرامونی جلوگیری کنند....و عجله برای قیامت نداشته باشند...چنانکه در ابتدای سوره ذاریات نیز بدان اشاره میشود:

يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ ﴿۱۳﴾ذاریات

ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ ﴿۱۴﴾ذاریات

چنین است که روش رعایت اتصال آیات هر سوره و کلیت درختواره قرآنی برای رفع مشکلات در فهم و برداشت از قرآن لازم میشود...

 صفحه اول