تقارن و زوجیت زندگی و حیات آدم ابوالبشر

بنا را بر این آیه میگذاریم که میفرماید:

اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ﴿۴۲﴾ زمر

موقع خواب نفس خارج میشود روح باقی میماند تا حیات ادامه داشته باشد....نفس شبیه کارنامه و صورت اعمال انسان است...

جسم آدم ابوالبشر آماده شده روح بر آن دمیده میشود....نفس پاکیزه و نا نوشته ای از آن به ملاء اعلی میرود...جسم و روح او منتظر دستور حرکت میماند....

هم به روح و جسم در جنت زمینی "آدم" گفته میشود و هم به نفس پاکیزه در ملاء اعلی....همانطور که در آیات دیگر به انسانها در آن جهان خطاب میشود با همان اسم و عنوانی که در دنیا هستند....

نفس پاکیزه در ملاء اعلی مورد تعلیم اسماء قرار میگیرد و توانایی یادگیری او و توانایی او بر ارائه آنچه آموخته به ملائک نشان داده میشود...

در سوره ص پس از اعلام مخاصمه در ملاء اعلی بیان "ما خلقت بیدی" بی اشاره به تعلیم اسماء توسط خود مقام الهی به نفس پاکیزه و نانوشته آدم نیست...شکل گیری نفس اولیه انعکاسی از ساختار خلقت مخلوق است...

بجز مورد ابلیس سجده ملائکه بر این نفس پاکیزه و توانا انجام میشود....این نفس پاکیزه به جسم و روح سابق نمیتواند وارد شود چون تعلیمات زیادی دیده است مگر اینکه روح و جسم آماده ای باشد .....

و ملائکه آدم ابوالبشر را به (حرکت و) سکونت در جنت و نخوردن از درخت خاص فرا میخوانند...گویی نفس آدم در جنت زمینی شروع به شکل گیری میکند و این نفس با نفس در ملاء اعلی یکی نیست....اگر از آزمون اطاعت عملی موفق بیرون بیاید و هماهنگ با نفس پاکیزه در ملاء اعلی بشود و رشد کند میتواند او را پذیرا باشد....

نفس زمینی موفق نمیشود...هبوط صورت میگیرد....نفس آسمانی در ملاء اعلی (برگشته به بهشت زمینی-- چون به همراهی جسم و روح نیاز دارد مانند فرود آمدن نفس در قیامت) هم هبوط میکند....بنابراین دو زوج بر زمین خواهند بود...

در سوره بقره دوبار هبوط ذکر میشود:

فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ ﴿۳۶﴾

فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ﴿۳۷﴾

در اولین مورد پذیرش توبه ذکر میگردد تا انسان مایوس نباشد...اختلاف و دشمنی (در اطاعت از دستور الهی) در این مورد ذکر میگردد...

قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۳۸﴾ بقره

در دومین مورد گویی بجهت همراه شدن نفس آسمانی در این هبوط به همگی دلداری داده میشود و وعده آرامش ....

علاوه بر رفع مشکل چگونگی ادامه نسل آدم با این زوجیت مشکل تحلیل دو هبوط در سوره بقره نیز برطرف میشود...مشکلی که مفسر تفسیر المیزان نیز گذرا به آن اشاره میکنند:

"و اينكه توبه ميانه اين دو امر بهبوط واسطه شده، اشعار بر اين معنا دارد، كه توبه وقتى از آدم و همسرش سر زده، كه هنوز از بهشت جدا نشده بودند، هر چند كه در بهشت هم نبوده، و موقعيت قبلى را نداشته ‏اند."

و همینطور بیان ایشان (ترجمه الميزان، ج‏14، ص: 312) در خصوص آیه ثُمَّ اجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَتَابَ عَلَيْهِ وَهَدَى از سوره طه مصداق واقعی پیدا میکند (یعنی همان نفس آسمانی آدم):

"..... كلمه" اجتباء" به طورى كه مكرر گفته شده به معناى جمع كردن به منظور برگزيدن است در اين آيه نيز خداى تعالى بنده خود را براى خود جمع آورى كرده به طورى كه كسى غير خدا در او شريك نباشد و او را از مخلصين- به فتحه لام- كرده است و بنا بر اين معنا است كه تفرع جمله" فَتابَ عَلَيْهِ وَ هَدى‏" بر آن به خوبى روشن مى‏شود گويا او را داراى اجزايى فرض كرده كه اجزايش را از اينجا و آنجا جمع آورى نموده بعد از آنكه متفرق بودند در يك جا گرد آورده و سپس به او رجوع كرده و هدايتش نموده و به سوى خود به راهش انداخته است‏...."

و نیز روشن میگردد که در آیه ذیل "اهبطا" به دو زوج آدم اشاره میکند (یعنی شامل ابلیس نمی شود چنانکه آیه قبل و ادامه آیه نیز نمی تواند شامل ابلیس هم باشد و مانند آیه 36 بقره نیست) و توصیف "جمیعا" درباره افراد این دو زوج و از روی حکمت و واقعیت است:

قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى ﴿۱۲۳﴾ طه

---------------------------------------------------------------------------------------

1400/07/17

درباره ماجرای هبوط آدم در سوره طه سوره 20 توضیح عملی و جمعی بین افراد داده میشود حال آنکه در سوره بقره سوره 2 توضیح و جنبه های فردی و ایمانی بیان شده است...

در سوره طه سوره 20 آیات اتصال شبیه سازانه و زیبایی دارند و در ماجرای هبوط آدم نقش ابلیس کمرنگ و نقش اراده و عزم خود آدم پر رنگ بیان میشود:

وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِيَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا ﴿۱۱۵﴾ طه

و به يقين پيش از اين با آدم پيمان بستيم و[لى آن را] فراموش كرد و براى او عزمى [استوار] نيافتيم (۱۱۵)

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى ﴿۱۱۶﴾ طه

در اینجا به ابلیس مثلا "کان من الکافرین" گفته نشده....به "ابی" اکتفا نموده است....

و به تمایل آدم به ملک و قدرت وعکس العمل فوری آدم پس از بیان فریبنده ابلیس اشاره دارد:

فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَا يَبْلَى ﴿۱۲۰﴾ طه

فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى ﴿۱۲۱﴾ طه

بنابراین در آیه ذیل عداوت و اختلاف بین خود دو زوج آدم و بنی آدم با اجزاء دیگر آیه و آیات دیگر تناسب و اتصال دارند:

قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى ﴿۱۲۳﴾ طه

---------------------------------------------------------------------------------------

1400/06/06

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا ﴿۱﴾ النساء

بنظر میرسد آیه اول سوره النساء به نفسی که به ملاء اعلی رفته اشاره میکند....از نفس آدم در بهشت زمینی یک نفسی آفریده شده تا توان انسان به ملائکه نشان داده شود....در پایان با دو زوج هبوط نموده بر روی زمین تکثیر انسان صورت میگیرد....

چنانکه در طوفان نوح نیز دستور داده شده است از هر نوع موجودات دو جفت برداشته شود....دو نر دو ماده...

حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ ﴿۴۰﴾هود

با این اوصاف منظور از آیه اول سوره النساء روشن میشود....زوج یک نفس منظور حتما جنس مخالف نیست میشود که همجنس بودن منظور باشد....

شبیه به ازواج در آیه ذیل است:

لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿۸۸﴾ حجر

و نیز شبیه به "زوج" در آیه ذیل از خود سوره النساء میباشد :

وَإِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا ﴿۲۰﴾ النساء

همچنانکه در انتهای سوره النساء نیز ارث و میراث برادران و خواهران مطرح میشود...ارث بری برادران از برادران یا خواهران از خواهران یا خواهران از برادران یا برادران از خواهران....

در سوره النساء قسط و برابری موج میزند....همه در مقابل رسالات الله برابریم....همه باید تسلیم رسالات الله باشیم..... و همه انسانها از یک نفس خلق شده و پراکنده شده اند....وقتی با هم روبرو میشویم باید تابع دستورات الهی باشیم نه دستورات طرف خاصی از ما....

در مواردی که منظور خلقت انسان از زن و مرد میباشد کلمه "ثم" یا "جعل" آمده است و به همان "خلقکم" اکتفا میشود :

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ ﴿۱۸۹﴾ اعراف

خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ﴿۶﴾ زمر

-----------------------------

1400/07/13

یک خلاصه -- محیطی که آدم و زوجش و آن درخت در آن قرار دارند همان محیط تعلیم اسماء نیست:

یک دلیل لفظ "نادیهما" میباشد....این لفظ برای اشاره به دور است:

فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَكُمَا عَنْ تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُلْ لَكُمَا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿۲۲﴾ اعراف

یک دلیل دیگر هبوط ابلیس است....محیط جدید برای او همان محیط آدم و زوجش و آن درخت است....ابلیس پس از هبوطش در این محیط جدید آدم را میفریبد حتی اگر از نظر او نامرئی بوده باشد...

دلیل دیگر اینکه محیطی که آدم و زوجش و آن درخت در آن قرار دارند و پس از فریب خوردن عوراتشان را میبینند و از حالی به حال دیگر میرسند بدون اینکه تغییر مکان دهند...به اصطلاح امروز چشم و گوششان باز میشود:

فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى ﴿۱۲۱﴾ طه

یعنی محیط عصیان آدم نمیتواند همان محیط تعلیم اسماء که ابلیس از آنجا رانده شد بوده باشد...محیط عصیان و محیط تعلیم اسماء...

بنابراین محیط تعلیم اسماء در جوار الهی است و ملائکه مورد نظر از ملائکه بلند مرتبه و مقرب هستند....و محیطی که آدم و زوجش و آن درخت در آن قرار دارند منطقه کنترل شده ای از همین زمین ما بوده است...

نفس مورد تعلیم قرار گرفته در ملکوت اعلی الگویی از نفس آدم بر روی بهشت زمینی است...متناسب با روح دمیده شده ...از نفس آدمی که هنوز عملی انجام نداده است...با اشاره ملائک و اذن الهی مجوز سکونت او در زمین بهشتی اعلام میگردد و برمیخیزد

 تا نفس خود را نقش بزند....

بنابراین اگر بگوییم آدم و زوجش بر روی زمین پدر و مادر بقیه هستند بیان درستی است....همه برمبنای آن دو وجود و رشد یافته اند:

يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿۲۷﴾ اعراف

قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى ﴿۱۲۳﴾ طه

همه چیز به انتخاب دلخواه خود آدم بستگی داشته و اجباری نبوده است...یا با جفت شدن با زوج ملکوتی خود و بندگی کامل و اطاعت کامل از اوامر الهی در بهشتی بزرگ سیر و سیاحت کنند.. و یا نسل خود را به سرنوشت امروز ما برسانند...

هنوز هم بسیاری همین انتخاب آدم را دوست دارند.... ملک و ثروت پایدار را بر اطاعت از اوامر الهی ترجیح میدهند و با شیطان همراهند....کسانیکه در این زندگی زجر میکشند از انتخاب آنروز آدم ناراضی هستند...

سوره اعراف و طه که اشاره به مسئولیت مجموعه تمام افراد انسانی پس از این ماجرا میکنند بر روی شاخه دوم هستند و سوره بقره و سوره حجر که اشاره به رفتار و مسئولیت هر فرد پس از این ماجرا میکنند بر شاخه اول قرار دارند....

صفحه اول